Muretanya

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Muretanya
Tageld n Muretanya

Ansa

Carte
 32°03′36″N 6°35′30″W / 32.06°N 6.591797°W / 32.06; -6.591797
Tamurt Lezzayer Lmerruk Tunes Spenyul ( Sbeta d Mlilya d udrar n Tareq )

Tamanaɣt Bubulis ( Wilil )
Iyul Cercal
Imezdaɣ
Groupe ethnique (fr) Suqel imaziɣen
Asefk amazray
Asnulfu lqern wis 3 BCE
Aselyem 698 (Grégorien)
Yeḍfer-it Maurétanie Tingitane (fr) Suqel d Maurétanie césarienne (fr) Suqel


Muretanya (/ˌmɒrɪˈteɪniə, ˌmɔːrɪ-/; talatinit : [mau̯.reːˈt̪aː.ni.a])d isem alatini n temnaḍt n tmazɣa n wass-agi . Tella-d seg tlemmast n Lezzayer n wass-a ɣer  armi-d agraw atlanṭas  , tɣum agafa n Lmerruk armi d idurar n waṭlas . Imezdaɣ-is iɣelnawen d imaziɣen yettwasnen s yimuriyen d yimasiliyen .

Deg 25 ST uɣalen yigelliden n Muretanya d irumaniyen armid 44 AT , mi akken tuɣal temnaḍt d tarumanit tettwafreq ɣef sin n yiḥricen Muretanya Taṭenǧit d Muretanya taqeysrit . Tban-d deg-s tmasiḥit seg tasut tis 3 . Mi d-kecmen yinselmen iɛraben ɣer temnaḍt , tuɣal tineslemt d nettat i d ajjed amezzwaru .

Tagelda tamurit[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

 

aẓekka n Yuba II d Kliyubatra Silini II deg Tafza, Lezzayer
Tadrimt n Fustus Sulla akked ugellid n Muretanya e reverse Buxus I (azelmad) yessenz Yugurten (ayeffus)i yirumaniyen .

Tella Muretanya d tagelda gelden-tt  yiderman imaziɣen . Irumaniyen qqaren awal n Muri i ugdud id-yellan s ddaw n tcabi-gzirt taybirit . xedmen asenzi d tiɣin meqqren imi llan ɣer yilel agrakal ladɣa akked qerṭaj

Agellid Aṭlas d agellid n tidmi n yimuriyen , ɛebden-t rran-t daɣen d agellid . Agellid amezzwaru n tidet id-yuwi umezruy d Baga , i ygelden deg Ṭṭrad abuniqi wis Sin n 218-201 ST . Imuriyen llan sɛan assaɣ meqqren d Numidya . Buxus I ( 110 ST- yellq d qḍeggql n ugellid Qnu;idi Yugurten .

Muretanya tuɣal tettabaɛ Ruma seg 25 ST mi akken rran yirumaniyen Yuba II anumidi d agellid-amsaɣ-nsen . MI yemmut deg 23 ST , mmi-s id-yekkren gar yirumaniyen Baṭlimus amuretani yegled deg umkan-is . Yenɣa umenkad Kaliɣyula Baṭlimus deg useggas n 40 . Yerra umenkad arumani Kludyus Muretanya d agezdu arumani deg 44 , yerra fella-s anembaḍ .

Igelliden[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Isem Aglad Timawin Tugna
Atlas tasut tis 6 n tlalit
Bagas fl. 225 St
Buxus I c. 110 – c. 80s St
Mestanususus c. 80s ST– 49
Buxus II 49 – c. 33 St Yefreq tagelda d Bugud
Bugud 49 – c. 38 St Yefreq tagelda d Buxus II
Yuba II 25 ST– AT23 Agellid yeddan d Rum
Baṭlimus 20–40 Agellid aneggaru n Muretanya

Yefreq tagelda d baba-s