Tafsut Taberkant

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.

Tafsut taberkant (s Tifinaɣ: ⵜⴰⴼⵙⵓⵜ ⵜⴰⴱⵔⴽⴰⵏⵜ) d isem yettwafken i tmeskanin (timesbaniyin) tisertayin d tɣewwaɣin i d-yellan di Tmurt n Iqbayliyen gar n yebrir 2001 d yebrir 2002, iɣallen n tɣellist d temsulta Tizzayriyin mmugrent timeskanin-a s udelqem d usataɣ amjur s usexdem n tiblalin n tidet d igazen imsettrawen ayen i d-yeglan s tmekkast (lmut) n gar n 126 d 128 n ilemẓiyen[1] d ugar n 5000 yeffudin (yettujerḥen)

Ass n 20 yebrir deg yal aseggas yettili-d d amulli n tefsut n imaziɣen, D ass anda aɣref Aqbayli yesfuggul s tesmektayt n tefsut n imaziɣen d tefsut taberkant
Timeskanin-a d tid i d-ilfan s usrag (i d-iḍran s ssebba) n ussinef d ussemwen adelsan seg wass mi i d-tewwi Lezzayer timunent-is deg useggas n 1962, ɣas akken tisekkirin tufrinin n userɣen (aɛeṛṛeb) i d-yessers udabu seld n timunent gar n 1962 d 1980 d wid yettwakksen seld n Tefsut n 80
Awal n Tefsut Taberkant d aseɣzef akudan i yinelfuyen n Tefsut n 80, anda ineɣmasen n tmetti iɣermanen (aladɣa Iqbayliyen) ssawṭen ad bedden mgal tagdalt id-issires udabu azzayri mgal n yidles Amaziɣ d wayen yeffɣen yakk i tmagit Taserɣint-Tineslemt akken i yurmen (i ɛerḍen) ad ssersen tigejda n tugdut

Tisimirt[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Yebrir 2001[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Ass n 18 yebrir 2001, Masinisa Germah asnawan ilemẓi, yettwanɣa s uzayaḍ n tmeẓyant taymanit sɣur imestulen deg usutel n tamsetla n At Dwala. Tadyant agi i kecmen deg umazrar n timeskanin ticenguyin mgal timeḍrit sɣur tidusiyin n tasunḍa attili d aferdis n ussenker tanekra Taqbaylit. Timeskanin nfufdent deg Tmurt n Iqbayliyen yakk maca imusnawen tetsawelen ar urusan iwakken ur d yettili ara ucaf n idammen.

Ass n 21 yebrir 2001 deg umenni n 11 n tnezzagt, tamsetla n Amiẓur tessebded (tsseḥbes) 3 ibalmuden i teddun ar usarir n tɣiwant s iselmaden nsen n uddal akk d yimddukal-nsen. Isali yexdem tuzzya n ugezdu dɣa iselmaden kkeren iwakken tikli am ttagi ur yessefk ara ad ttili tikelt nniḍen.

Ass n 22 yebrir 2001, yella-d amsegraw di Amizur sakkin usiwel n unmalu n iselmaden n twilayt nni. Llan kra n imyaṭṭafen war takruzi. Iṭ n wass-nni, aneɣlaf n ugensi yedmen isalan n ulɣu yettwerren d azayez sɣur anzad n tamsetla taɣelnawt ɣef lmut n Masinisa Germah, yesseɣret (ɣef Masinisa) «d arneggay n 26 iseggwasen». Sakkin taseɣrut agi, taɣemsa tessuffeɣed aɣmis n tlalit n Masinisa i tesbegnen deg tilawt d asnawan n 18 iseggwasen.

Ass n 23 yebrir 2001, igensasen n iselmaden n akkw iɣsuren n Umizur i yemsegrawen ass n warim 22 deg CEM, 600/200 sawelen-d deg isem n CETA ar yiwen umsegraw acacfal di Amizur ass n 23 yebrir 2001. Deg tiremt yedukklen, igiman n iɣermanen ddan-d ɣer tamnaṭ agi

Tafsut n 80 d Tefsut Taberkant deg tẓuri[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Deg umarir (ccenna)[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Lwennas Meɛṭub seg imezwura i sen-yerran tajmilt i tlawin d yergazen n tefsut imaziɣen, tasfift i d-yessufeɣ kra n wayyuren kann s deffir 20 yebrir anda icennu:

eḥzen lwed ɛisi
Mi yebda imenɣi
Yewweḍ-iten lɛesker deg yiḍ
Tuddar slant irkwelli, suwwent ɣer Tizi
Kul abrid a yeţfeggiḍ.
Ur telli d tisselbi, nehwaǧ tilelli,
Uqbel aɣ-ḥerren ɣer lhid.
Akken nella zik a nili,
Ma yella imenɣi,
W’ immuten ad yennerni mmi-s.
A wid iḥekmen ayenni, ur nelli d ulli,
Tamurt iban-d lsas-is.
Tamaziɣt ad tennerni
...

Ferḥat Mhenni yeccna tafsut n imaziɣen:

Nnif d lḥerma d ayen yeḍran
Di tefsut n Tizi-Wezzu
Llan d ilemẓyen d tlemẓyin
ffɣen-d s iberdan.
Nnan-d ala dayen neɛya
Si lbaṭel akk d uzaglu
...

Neɣ ayen yeccna Buǧemɛa Agraw :

Timest n 54 tensa di 62
Teggra-d tirgit deg iɣed-nni
Tuɣal tecɛel di 80
Teṭṭef-itt-id tidet n lesnin
Ansi i d-isuḍ ubeḥri
D leqbayel i izuggiren
Mazal-aɣ d imaziɣen
...
Ma ttuɣ arrac nneɣ yeɣlin,
Nek mačči d aqbayli

Lwennas d dda Lmulud
Mazal-aɣ d imaziɣen
Ur nettruz' ur nkennu
Ur nqebbel ara azaglu
Mazal-aɣ ... mazal-aɣ d imaziɣen
...

Tamselyut[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

  1. "Printemps berbère 1980 : un acte manqué". Unknown parameter |consulté le= ignored (|access-date= suggested) (help); Unknown parameter |site= ignored (help)