Carl di fuku

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Tugna n di Fuku di Lheggar

Carl di Fuku ( 15 ctumber 1858 - 1 duǧember 1916 ) d agerram afransis d umaɣlay i yxedmen akken ad yeɣli uneẓruf n Lezzayer s ddaw n yifransisen .

Tameddurt-is[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

ilul carl di Fuku di 15 ctumber 1858di Strasbourg di Fransa , assmi yessaweḍ 13 n yiseggasen ( deg useggas n 1871 yekcem ad iɣer ɣer yibabaten n tmezgida deg Nancy d Paris , assmi yessaweḍ 20 n yiseggasen yella yuli ccan-is gar yiserdasen n Fransa , dɣa deg useggas-nni id-nnan fella-s belli walant deg taddart n Maine-et-Loire yelsa am umeɣbun ur nesɛi ara axxam yessutur aɣrum i yimezdaɣ , deg useggas n 1880 yettwaceyyeɛ i leqdic deg yiserdasen n fransa di Lezzayer , dɣa di Sṭif i yella imiren , aseggas umbaeɛd di meɣres 1881 sufɣent-id imi yella ur yettuṛebba ara akken iwata , daɣen yella yisem-is yettwabder-d kan deg wayen i ycemten , dɣa yuɣal akken ad yidir deg evian , umbeɛd , sin n wayyuren kan , rran-t-id yifransisen ɣur-sen mi tekker tegrawla n bu Ɛmama , mi dayen yeɣli ccix buɛmama yuɣal ɣer Fransa akken ad yelmed taɛrabt d thibrut , di 1901 , yuɣal d amunak unṣib deg tmezgida , yunag ɣer Lezzayer , ɣer unẓul n Wehran ( Bni Ɛebbas ) akken ad yebdu tuffɣiwin-ines akken ad yessekcem medden ɣer tmasiḥit .

Iminig-ines ɣer uneẓruf[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Di Fuku yuli ayis

Iminig-ines ɣer uneẓruf useggas n 1903 , yunag ɣer uneẓuf ideg yexdem deg udawi n yiserdasen ifransisen id-ijerḥen ardekkal n tnegluft n Taɣit deg Beccar , ma deg 1904 yebda akenni tuffɣiwin ɣer tama n yiserdasen akken ad issinen tamnaḍt . Deg useggas n 1905 yebna axxam s usɣaṛ d wakal deg Uḥeggar , yeǧǧa axxam-agi-ines ass mi yunag deg 1908-1909 akken ad yeḥḍer timlilit n yimunaken n umaḍal akken ad sekcemen igduden iɣelnawen n temnaḍin n Tefriqt d Asya d marikan yellan s ddaw n unbaḍ n yimenkuden n Turuft ɣer tmasiḥit . Aseggas umbeɛd 1910 , yuɣal-d ɣer uneẓruf , ɣer asekram aken ad yebnu deg-s timezgida-ines s yiẓra .

mi yekker yimenɣi amaḍlan amezzwaru deg 1914 di turuft yura tabrat yenna deg-s :

Lliɣ zemreɣ ad iliɣ d yiserdasen-nneɣ , maca la qedceɣ ɣef wayen ur nelli ara wazal-is s ddaw n wayen xeddmen nutni , d aḥader d useḥbiber ɣef ufra n yimezdaɣ dagi

Deg 1 duǧember 1916 , teɣli Ǧanet imiren , itergiyen faqen belli yella umeɣlay gar-asen , mi bdan anadi-nsen faqen belli d Di Fuku , ihi nudan fella-s di Lemniɛa , zeḍmen adeg yella yettɣimi , cudden-t , fkan-as-d aṭas n yisastanen ɣef uzḍam n yifransisen ɣef tmurt-nsen , dɣa yessusem yugi ad yerr , imiren it-yuwet yiwen s terṣast s aqerru yemmut din din . Yemḍel deg Lemniɛa , bnan ɣer tama n uẓekka-ines tamezdayt i yimasiḥiyen mazal ẓerren-tt ɣer wass-a .

Tibratin-ines[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Uwḍent-aɣ-d aṭas n tebratin-ines ɣer-neɣ , amur ameqqran seg-sent i yiserdasen n fransa gar-asent :

  • Tabrat-is deg 31 meɣres 1915
  • Tabrat-is seg Tamenɣest di 5 yebrir 1914