Tagemmunt Ɛezzuz

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
(Yettusmimeḍ seg Tagemmunt Azzuz)
Tagemmunt Ɛezzuz


Ansa
Carte
 36°30′N 4°00′E / 36.5°N 4°E / 36.5; 4Coordinates: 36°30′N 4°00′E / 36.5°N 4°E / 36.5; 4
Awanek anayanLezzayer
TawilaytTawilayt n Tizi Wezzu

Tagemmunt Ɛezzuz, d taddart i d-yuzgan di tmurt n leqbayel tamdint n Tizi Wezzu, d nettat i d adeg-aɣella n tɣiwant n At Maḥmud.

Timella[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Tezga-d Tgemmunt Ɛezzuz deg tiɣilt yesɛan kṛaḍ idisan, anda taqacuct tella af 805 m.

Taddart agi d yiwet ger tuddar timeqqṛanin i d-yuzgan deg iɣallen ger izuɣaṛ n Tizi Wezzu d wid Iwaḍiyen. Di taggara n timiḍi tis 19, llan azal n 1300 imdanen di Tagemmunt Ɛezzuz akken i d-yenna mass Henri Genevois deg udlis is Un village kabyle Taguemount Azouz ... [1] kter n wayen yellan di temdint n Tizi wezzu di lawan-nni. Aseggas n 1967 llan kan azal n 1650 yemdanen.

Abrid seg anda ad tkecmeḍ ɣer Tgemmunt Ɛezzuz d win i d-ibdan seg Akal Aberkan di Larebɛa n At Dwala, RN 30/Avrid Aɣelnaw wis 30, d win yettawin daɣen ar Tizi Hibel d Tawrirt Musa Waɛmar.

Tezziyazd i Tgemmunt Ɛezzuz seg ugafa, Tawrirt Musa Waɛmar, seg unẓul-agmuḍ, Agni Ɛrus d Tizi Hibel, seg unẓul, Iwaḍiyen, seg Umalu, taddart Icardiwen, seg ugafa-umalu, taɣiwant n At Dwala, taddart n At Bu Yeḥya d Timegnunin.

Tarakalt[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Iderman/ Ixeṛban/ Tiwaculin[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

  • Adrum asegt: Iderman d agraw n twaculin yedduklen s wassaɣ n tegmatt (n tmusni).
  • Axaṛṛub asegt: Ixerban d agraw n twaculin yedduklen s wassaɣ n idammen.
  • Tawacult asegt: Tiwaculin d agraw n yemdanen icarken idammen, garasen Amɣar d temɣart, argaz d tmeṭṭut-is de warraw nsen.
Iderman, Ixerban d twaculin taddart
Iderman At Uqaṛṛu At Abḍelqwi At Cemlul At Maɛmar
Ixeṛban d Twaculin
  • At Wamara
    • At Buwarur
    • At Uhemri
    • At Belaid
    • At Ali Idir
    • At Lḥaǧ Ḥmed
  • At Ali
    • At Ali Lewnis
    • At Ali Utaǧǧalt
  • At Warmic
    • At Warmic
    • At At Lewnis
  • At Azzuz
    • At Ḥusin
    • At Lewnis
    • At Lḥaǧ
    • At Mejber (Muḥ)
    • At Yidir
  • At Usaɛdun
    • At Usɛadun
    • At Ṭaleb
    • At Yunes (Muḥ)
  • At si Ali
    • At si Ali
    • At Bṛahem
    • Iɛeffaren
  • At Yemsawd
    • At Bouzid
    • At Belqasem
    • At Ḥmed
    • At Musa
    • At Ammi
  • At Isad
    • At Daybec
    • At Said
    • At Lḥaǧ
  • At Slimane
    • At Yemsawd
    • At Mufaq
    • At Amar
    • At Uɛellay
    • At Umeḥṛac
  • At Jriw
    • At Ismayl
    • At Ṭaleb
    • At Ḥmidan
    • At Abdereḥman
    • At Larbi
  • At Baca (Vaca)
    • At Baca
    • At Meẓian
    • At Ali Ulḥaǧ
    • At Uberkan
    • At Ulaɛmara
    • At Yeḥya
    • At Umɣar
    • At Caɛlal
    • At Ali Meṣbaḥ
    • At Larbi Sliman
  • At Ali Wenṣar
    • At Ali Uqasi
    • At Mḥed Said
    • At Amer
    • At Bunwa
    • At Ibṛahim
    • At Buxtuc

Tiwaculin n tebdelt tafṛansist[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

M'akken teɣli Tmurt n leqbayel zdat udabu afṛansi (1857 - 1871), taneggarut agi, tesnulfa-d ayen umi neqqaṛ di lawan nni Les bureaux Arabes. wigi iwakken ad beddlen yark ismawen n twaculin iqbayliyen dɣa ad naf tiwaculin n tagemmunt ɛezzuz am tidak n tuddar nniḍen bḍan-t yark d ticriḥin:

Tijmuya[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Tajmayt n At Cemlul, zik-nni tella d tabburt n taddart, deg-s imɣaren sɛeddayen tigdi n ukud-nsen tqeṣṣiren gar-asen, daɣen ḍemnen taɣlist n taddart, deg unẓul n tejmayt n At Cemlul tella tin umi neqqar tajmayt n wadda.

Deg iseggasen 70', aman d trisiti kecmen-d taddart, Tagemmunt tebda tettimɣur, ixxamen n zik, ǧǧan amḍiq i lebni amaynut, imdanen ssaramen tudert tatrart, tikariyas, ikamyunen d ixxamen ɣef leryuf iberdan ttwakfḍen, annecta d-ayen iǧǧan ad yeḍru usefli axatar di tudert n yemdanen, di tudert n zik-nni s umaẓlay di tudert n tilawin Tgemmunt Ɛezzuz.

Tizi Asker[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Tizi Asker neɣ Tizi n laṣkar, d amekkan yettwasnen aṭas di taddart acku dinna i tt-nejmaɛen irgazen taddart yal ass, ma nuɣal-d ɣer y isem Tizi Asker, yella-d si zman n Fṛansa, aladɣa di lawan-nni mi tella Fṛansa deg akal n tumrt n leqbayel, ssuffuɣen-d lɣaci ɣer Tizi, iwakken at ...

Tamselyut[ẓreg | ẓreg aɣbalu]