At Yenni (lɛerc)

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
(Yettusmimeḍ seg Ayt Yanni)

At Yanni d isem n yiwet n tewsit (lɛerc) yettwassnen deg Tmurt n Leqbayel. Yella daɣen d isem n yiwet n temdint d tamezyant tuzga-d deg yidurar n ǧerǧer, deg twilayt n Tizi Wezzu.

Isem n "At Yanni" anamek-is "arraw n Yanni". "Yanni" d isem n ujaddiw ay seg d-ṣubben yimezwura yefkan isem-nsen i tewsit-a (lɛerc). Isem-agi, ɣef leḥsab n Mohand Akli Haddadou, yekka-d seg wemyag "ani", anamek-is "muqel" neɣ "wali". Amyag-a n tmaziɣt taqdimt mazal la yettuseqdac deg tmaheɣt n Uhaggar. Seqdacent daɣend id kra n tmiwa n tmurt leqbayel am Iwaḍiyen. Amedya : ad yili yiwen ur yeẓri ara sani iruḥ walbaɛḍ, m' ara s-inin. Ad yini : ah, ttaniɣ anida yerra! meḥsub lliɣ ttnadiɣ, neɣ seqsayeɣ iman-iw anida yedda.

Deg lɛerc n'At Weɣlis daɣen sseqdacen awal agi n "ani", ittani y as aqerru is ma llant tilkin, anamek is ittnadi deg weqerru is ma llant telkin. annay = anadi n telkin (puces) deg temnaṭṭ agi.

Seg-s ay d-yessuddem Dda Lmulud awal annay ("observation") akk d amanay ("observateur").

"Ani" yella diɣ deg teqbaylit u yesɛa anamek nniḍen deg tmaheɣt d tmaziɣt taqburt. Deg teqbaylit, "ani" anamek-is "nadi-d sumata , neɣ nadi ɣef telkin yellan deg ucebbub n walbaɛḍ". Zik, llan yigerdan ay yesɛan tilkin deg ucebbub-nsen, dɣa tettani-yasen yemma-tsen, tettnadi ɣef telkin sɛan deg ucebbub-nsen u tneqq-itent. Daɣen, deg tmaheɣt akk d tmaziɣt taqburt, ani anamek-is "ali ɣef uɣersiw, rkeb ɣef uɣersiw", seg wemyag-a ay d-yekka wawal amnay (anamek-is "win yettanin, win irekkben ɣef uɣersiw, ɣef wegmar-aɛewdiw"). Amyag a yettwasen ɣer icelḥiyen i seqdacen sni meḥsub rkeb aaudiw neɣ amerkub s umata. Da a nger tamawt dakken ula di teqbaylit amyag-a mazal it yedder. Amedya: sni tisegnit, meḥsub sɛeddid lxiḍ di tsegnit, serkeb lxiḍ. Sya ar da at tafeḍ daɣen tamɣart tesna asaɣur.

Idlisen[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

  • H. Genevois, At-Yanni. Les Beni-Yenni. Eléments historiques et folkloriques pour servir à l'étude d'un secteur de Kabylie, Fichier de Documentation berbère, , s.d., 83 isebtar.