Ẓeṛ aɣbalu n Tigemmi tamaḍlant

[[Tugna:World Heritage Logo global.svg|vignette|200x200px|Alugu n tigemmi tamaḍlant n [[Tuddsa n UNESCO|UNESCO]].]]
[[Tugna:World Heritage flagg 2012.jpg|vignette|200x200px|[[Annay]] n tigemmi tamaḍlant n [[Tuddsa n UNESCO|UNESCO]].]]
'''Tigemmi tamaḍlant''' neɣ '''Adeg n tigemmi tamaḍlant''' (s [[taglizit]] : ''World Heritage''<ref>{{En}} [https://whc.unesco.org/en/about/ World Heritage], deg ''unesco.org''.</ref>), d umkan ḥerzen s [[Tuddsa n UNESCO|Tuddsa n yeɣlalen yedduklen i usegmi, tussna d yidles (UNESCO)]], em « azal anmeɣrad », ddaw umtawa (lmitaq) n uḥuddu n tigemmi adelsan ed agaman n umaḍal (deg 1972)<ref name=":0">{{En}} [https://www.britannica.com/topic/World-Heritage-site World Heritage site], deg ''britannica.com''.</ref>.

Llan kraḍ n leṣnaf n tigemmi tamaḍlant : adelsan, agaman ed sin-nni akken (adelsan ed agaman)<ref name=":0" />.

== Umuɣ n tigemmi tamaḍlant ==
[[Tugna:Unesco world heritage sites.png|vignette|199x199px|Ismelen n tigemmi tamaḍlant n [[Tuddsa n UNESCO|UNESCO]].]]
Deg 2021, llan1154 n idegen n 167 n timura (897 adelsan, 218 agaman 39 adelsan ed agaman) win ijerrden em tigemmi tamaḍlant s [[Tuddsa n UNESCO|UNESCO]]<ref>{{Fr}} [https://whc.unesco.org/fr/list/stat#d1 Biens du patrimoine mondial par région], deg ''unesco.org''.</ref>. Deg 2021 daɣen, [[Ṭṭelyan]] tesɛa amḍan ameqqran n tigemmi tamaḍlant (58),  t-ḍefren s [[Ccinwa]] (56), [[Lalman]] (51), [[Fransa]] (49), [[Spenyul]] (49) ed [[Lhend]] (40)<ref name=":1" />. 
Deg 2018,  
{| class="wikitable"
|+Amḍan n idegen win ijerrden em tigemmi tamaḍlant s UNESCO yal aseggas<ref>{{Fr}} [https://whc.unesco.org/fr/list/stat#d31 Nombre de biens du patrimoine mondial inscrits chaque année : Culturel, naturel, mixte], deg ''unesco.org''.</ref>
!Aseggas
!Amḍan n idegen
!Adelsan 
!Agaman 
!Adelsan ed Agaman
|-
|1978
|12
|8
|4
|0
|-
|1979
|45
|34
|8
|3
|-
|1980
|27
|22
|5
|0
|-
|1981
|26
|15
|9
|2
|-
|1982
|24
|17
|5
|2
|-
|1983
|29
|19
|9
|1
|-
|1984
|22
|15
|7
|0
|-
|1985
|30
|25
|4
|1
|-
|1986
|29
|23
|5
|1
|-
|1987
|41
|32
|7
|2
|-
|1988
|27
|19
|5
|3
|-
|1989
|7
|4
|2
|1
|-
|1990
|16
|11
|2
|3
|-
|1991
|22
|16
|6
|0
|-
|1992
|20
|16
|4
|0
|-
|1993
|33
|29
|4
|0
|-
|1994
|29
|21
|8
|0
|-
|1995
|29
|23
|6
|0
|-
|1996
|37
|30
|5
|2
|-
|1997
|46
|38
|7
|1
|-
|1998
|30
|27
|3
|0
|-
|1999
|48
|35
|11
|2
|-
|2000
|61
|20
|10
|1
|-
|2001
|31
|25
|6
|0
|-
|2002
|9
|8
|0
|1
|-
|2003
|24
|19
|5
|0
|-
|2004
|34
|29
|5
|0
|-
|2005
|24
|17
|7
|0
|-
|2006
|18
|16
|2
|0
|-
|2007
|22
|16
|5
|1
|-
|2008
|27
|19
|8
|0
|-
|2009
|13
|11
|2
|0
|-
|2010
|21
|15
|5
|1
|-
|2011
|25
|21
|3
|1
|-
|2012
|26
|20
|5
|1
|-
|2013
|19
|14
|5
|0
|-
|2014
|26
|21
|4
|1
|-
|2015
|24
|23
|0
|1
|-
|2016
|21
|12
|6
|3
|-
|2017
|21
|18
|3
|0
|-
|2018
|19
|13
|3
|3
|-
|2019
|29
|24
|4
|1
|-
|2020
| colspan="4" | -
|-
|2021
|34
|29
|5
|0
|}
{| class="wikitable"
|+Amḍan n idegen win ijerrden em tigemmi tamaḍlant deg yal tamurt<ref name=":1">{{Fr}} [https://whc.unesco.org/fr/list/stat#s2 Nombre de biens inscrits du patrimoine mondial par État partie] , deg ''unesco.org''.</ref>
!Tamurt
!Amḍan n idegen
|-
|[[Tugna:Flag of the Taliban.svg|bordure|20x20px]] [[Afɣanistan]]
|2
|-
|{{ALB-d}} [[Albanya]]
|4
|-
|{{AND-d}} [[Andorra]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Angola.svg|bordure|20x20px]] [[Angola]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Antigua and Barbuda.svg|bordure|20x20px]] [[Antigua ed Barbuda]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Armenia.svg|bordure|20x20px]] [[Arminya]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Azerbaijan.svg|bordure|20x20px]] [[Azerbijan]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Bangladesh.svg|bordure|20x20px]] [[Bangladec]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Barbados.svg|bordure|20x20px]] [[Barbados]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Bahrain.svg|bordure|20x20px]] [[Beḥrin]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Belize.svg|bordure|20x20px]] [[Belize]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Benin.svg|bordure|20x20px]] [[Benin]]
|2
|-
|{{BEL-d}} [[Biljik]]
|15
|-
|[[Tugna:Flag of Myanmar.svg|bordure|20x20px]] [[Birmanya]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Bolivia (state).svg|bordure|20x20px]] [[Bolivia]]
|7
|-
|{{BRA-d}} [[Brazil]]
|23
|-
|{{BUL-d}} [[Bulgarya]]
|10
|-
|[[Tugna:Flag_of_Poland.svg|bordure|20x20px]] [[Bulunda]]
|17
|-
|[[Tugna:Flag of Burkina Faso.svg|bordure|20x20px]] [[Burkina Faso]]
|3
|-
|{{BIH-d}} [[Busnya ed Hirziguvina]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Botswana.svg|bordure|20x20px]] [[Butswana]]
|2
|-
|{{BLR-d}} [[Byilurusya]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Chile.svg|bordure|20x20px]] [[Cili]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag of the People's Republic of China.svg|bordure|20x20px]] [[Ccinwa]]
|56
|-
|[[Tugna:Flag of Chad.svg|bordure|20x20px]] [[Ččad]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of the Czech Republic.svg|bordure|20x20px]] [[Čik]]
|16
|-
|[[Tugna:Flag_of_Denmark.svg|bordure|20x20px]] [[Danmaṛk]]
|10
|-
|[[Tugna:Flag of Dominica.svg|bordure|20x20px]] Duminika
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Iraq.svg|bordure|20x20px]] [[Ɛiraq]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag of Oman (1970–1995).svg|bordure|20x20px]] [[Ɛumman]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Palestine.svg|bordure|20x20px]] [[Falesṭin (Awanek)|Falesṭin]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Fiji.svg|bordure|20x20px]] Fiǧi
|1
|-
|[[Tugna:Flag_of_Finland.svg|bordure|20x20px]] [[Finland]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag of the Philippines.svg|bordure|20x20px]] [[Filippin]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag_of_France.svg|bordure|20x20px]] [[Fṛansa]]
|49
|-
|[[Tugna:Flag of Gabon.svg|bordure|20x20px]] [[Gabun]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of The Gambia.svg|bordure|20x20px]] [[Gambya]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Guinea.svg|bordure|20x20px]] [[Ginya]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Guatemala.svg|bordure|20x20px]] [[Gwatimala]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Ghana.svg|bordure|20x20px]] [[Ɣana]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Haiti.svg|bordure|20x20px]] [[Hayti]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag_of_Honduras.svg|bordure|20x20px]] [[Honduras]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Cape Verde.svg|bordure|20x20px]] [[Iɣef Azegzaw]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Ecuador.svg|bordure|20x20px]] [[Ikwadur]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Indonesia.svg|bordure|20x20px]] [[Indunisya]]
|9
|-
|[[Tugna:Flag of Iran.svg|bordure|20x20px]] [[Iṛan]]
|26
|-
|[[Tugna:Flag of Eritrea.svg|bordure|20x20px]] [[Iritirya]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag_of_Ireland.svg|bordure|20x20px]] [[Irland (Tamurt)|Irland]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag_of_Iceland.svg|bordure|20x20px]] [[Island]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag_of_Estonia.svg|bordure|20x20px]] [[Isṭunya]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Ethiopia.svg|bordure|20x20px]] [[Ityupya]]
|9
|-
|{{USA-d}} [[Iwunak Yeddukklen n Temrikt]]
|24
|-
|[[Tugna:Flag_of_Cambodia.svg|bordure|20x20px]] [[Kambudya]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag_of_Georgia.svg|bordure|20x20px]] [[Jurjya]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Jamaica.svg|bordure|20x20px]] [[Ǧamayka]]
|1
|-
|{{CMR-d}} [[Kamirun]]
|2
|-
|{{CAN-d}} [[Kanada]]
|20
|-
|[[Tugna:Flag_of_Kazakhstan.svg|bordure|20x20px]] [[Kazaxestan]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Kenya.svg|bordure|20x20px]] [[Kenya]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag_of_Croatia.svg|bordure|20x20px]] [[Kruwatya]]
|10
|-
|[[Tugna:Flag of Cuba.svg|bordure|20x20px]] [[Kuba]]
|9
|-
|{{COL-d}} [[Kulumbya]]
|9
|-
|[[Tugna:Flag of the Republic of the Congo.svg|bordure|20x20px]] [[Kungu]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of North Korea.svg|bordure|20x20px]] [[Kurya n Ugafa]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of South Korea.svg|bordure|20x20px]] [[Kurya n Wenẓul]]
|15
|-
|[[Tugna:Flag of Costa Rica.svg|bordure|20x20px]] [[Kusta Rika]]
|4
|-
|{{GER-d}} [[Lalman]]
|51
|-
|[[Tugna:Flag_of_Greece.svg|bordure|20x20px]] [[Legrig]]
|18
|-
|[[Tugna:Flag of India.svg|bordure|20x20px]] [[Lhend]]
|40
|-
|[[Tugna:Flag of Algeria.svg|bordure|20x20px]] [[Lezzayer]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag of Libya.svg|bordure|20x20px]] [[Libya]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of the United Arab Emirates.svg|bordure|20x20px]] [[Limarat Taɛrabin Yeddukklen]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Lithuania.svg|bordure|20x20px]] [[Litwanya]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Morocco.svg|bordure|20x20px]] [[Lmerruk]]
|9
|-
|[[Tugna:Flag of Lebanon.svg|bordure|20x20px]] [[Lubnan]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag_of_Luxembourg.svg|bordure|20x20px]] [[Luxembourg|Luksemburg]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Madagascar.svg|bordure|20x20px]] [[Madagaskar]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag_of_Hungary.svg|bordure|20x20px]] [[Maǧar]]
|8
|-
|[[Tugna:Flag of Malawi.svg|bordure|20x20px]] [[Malawi]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag_of_Moldova.svg|bordure|20x20px]] [[Muldavya|Moldavya]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Mali.svg|bordure|20x20px]] [[Mali]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag_of_Malta.svg|bordure|20x20px]] [[Malṭa]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Malaysia.svg|bordure|20x20px]] [[Malizya]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag_of_North_Macedonia.svg|bordure|20x20px]] [[Masidunya n Ugafa]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Egypt.svg|bordure|20x20px]] [[Maṣer]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag_of_Mexico.svg|bordure|20x20px]] [[Miksik]]
|35
|-
|[[Tugna:Flag of Mongolia.svg|bordure|20x20px]] [[Mungulya]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Montenegro.svg|bordure|20x20px]] [[Montinegro|Muntinegro]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Mauritania.svg|bordure|20x20px]] [[Muriṭanya]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Mozambique.svg|bordure|20x20px]] [[Muzambiq]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Namibia.svg|bordure|20x20px]] [[Namibya]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Nepal.svg|bordure|24x24px]] [[Nipal]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Niger.svg|bordure|20x20px]] [[Nnijer]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Nigeria.svg|bordure|20x20px]] [[Nijirya]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Nicaragua.svg|bordure|20x20px]] [[Nikaragwa]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag_of_Norway.svg|bordure|20x20px]] [[Nuṛvij]]
|8
|-
|[[Tugna:Flag of Pakistan.svg|bordure|20x20px]] [[Pakistan]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag of Palau.svg|bordure|20x20px]] Palu
|1
|-
|[[Tugna:Flag_of_Panama.svg|bordure|20x20px]] [[Panama]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag_of_Paraguay_(reverse).svg|bordure|20x20px]] [[Paraguay]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag_of_Peru.svg|bordure|20x20px]] [[Piru]]
|13
|-
|{{POR-d}} [[Portugal]]
|17
|-
|[[Tugna:Flag of Qatar.svg|bordure|20x20px]] [[Qaṭar]]
|1
|-
|{{CYP-d}} [[Qubrus (tamurt)|Qubrus]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag_of_Romania.svg|bordure|20x20px]] [[Rumanya]]
|9
|-
|[[Tugna:Flag_of_Russia.svg|bordure|20x20px]] [[Rusya]]
|30
|-
|[[Tugna:Flag of El Salvador.svg|bordure|20x20px]] [[Salvador]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of San Marino.svg|bordure|20x20px]] [[San Marin]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Seychelles.svg|bordure|20x20px]] [[Seychelles|Seycel]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag_of_Serbia.svg|bordure|20x20px]] [[Serbya]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Singapore.svg|bordure|20x20px]] [[Singapur]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Senegal.svg|bordure|20x20px]] [[Sinigal]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag of Slovakia.svg|bordure|20x20px]] [[Sluvakya]]
|8
|-
|[[Tugna:Flag of Slovenia.svg|bordure|20x20px]] [[Sluvinya|Sluvenya]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag_of_Spain.svg|bordure|20x20px]] [[Spanya]]
|49
|-
|[[Tugna:Flag of Sri Lanka.svg|bordure|20x20px]] [[Sri Lanka]]
|8
|-
|[[Tugna:Flag of Sweden.svg|bordure|20x20px]] [[Sswid]]
|15
|-
|[[Tugna:Flag of Sudan.svg|bordure|20x20px]] [[Sudan]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Saudi Arabia.svg|bordure|20x20px]] [[Suɛudiya]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag of Suriname.svg|bordure|20x20px]] [[Surinam]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of Syria.svg|bordure|20x20px]] [[Surya]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag of the Central African Republic.svg|bordure|20x20px]] [[Tagduda n Tefriqt Talemmast]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg|bordure|20x20px]] [[Tagduda Tamegdayt n Kungu]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|bordure|20x20px]] [[Tagelda Yeddukklen]]
|33
|-
|[[Tugna:Flag of Tajikistan.svg|bordure|20x20px]] [[Ṭaǧikstan]]
|2
|-
|[[Tugna:Flag of South Africa.svg|bordure|20x20px]] [[Tafrikt n Wenẓul]]
|10
|-
|[[Tugna:Flag of Côte d'Ivoire.svg|bordure|20x20px]] [[Tafsirt n Uẓer]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Tanzania.svg|bordure|20x20px]] [[Tanzanya]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag of Argentina.svg|bordure|20x20px]] [[Tarjentint]]
|11
|-
|[[Tugna:Flag of Switzerland.svg|bordure|20x20px]] [[Taswist]]
|13
|-
|[[Tugna:Flag_of_the_Netherlands.svg|bordure|20x20px]] [[Timura n Wadda]]
|12
|-
|[[Tugna:Flag of Tunisia (1959–1999).svg|bordure|20x20px]] [[Tunes]]
|8
|-
|[[Tugna:Flag of Turkey.svg|bordure|20x20px]] [[Tturk]]
|19
|-
|[[Tugna:Flag of Turkmenistan.svg|bordure|20x20px]] [[Turkmanistan]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Thailand.svg|bordure|20x20px]] [[Ṭayland]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag_of_Italy.svg|bordure|20x20px]] [[Ṭelyan]]
|58
|-
|[[Tugna:Flag of Togo (3-2).svg|bordure|20x20px]] [[Ṭugu]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of Uganda.svg|bordure|20x20px]] [[Uganda]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Ukraine.svg|bordure|20x20px]] [[Ukrayin]]
|7
|-
|[[Tugna:Flag of Jordan.svg|bordure|20x20px]] [[Urdun]]
|6
|-
|[[Tugna:Flag of Uruguay.svg|bordure|20x20px]] [[Urugway]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Australia (converted).svg|bordure|20x20px]] [[Usṭralya]]
|20
|-
|[[Tugna:Flag of Uzbekistan.svg|bordure|20x20px]] [[Uzbekistan]]
|5
|-
|[[Tugna:Flag of Venezuela.svg|bordure|20x20px]] [[Venezuela]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Vietnam.svg|bordure|20x20px]] [[Vietnam]]
|8
|-
|[[Tugna:Flag of Japan.svg|bordure|20x20px]] [[Yapan]]
|25
|-
|[[Tugna:Flag of Yemen.svg|bordure|20x20px]] [[Yamen]]
|4
|-
|[[Tugna:Flag of Zambia.svg|bordure|20x20px]] [[Zambya]]
|1
|-
|[[Tugna:Flag of New Zealand.svg|bordure|20x20px]] [[Ziland Tamaynut]]
|3
|-
|[[Tugna:Flag of Zimbabwe.svg|bordure|20x20px]] [[Zimbabwe]]
|5
|}

== Muqel daɣen ==

* [[Sa n leεǧubat timaynutin n umaḍal]]

== Tizmilin ==
<references />