Aller au contenu

Amgaru aɣarim n Spenyul

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Infotaula d'esdevenimentAmgaru aɣarim n Spenyul

Anaw ṭṭraḍ aɣarim
Amur seg entre-deux-guerres (fr) Suqel
Azemz aswasan 1 Yebrir 1939
Ansa péninsule Ibérique (fr) Suqel
Tamurt Spenyul
Amttekki
Tasnakudt
Soulèvement nationaliste des 17 et 18 juillet 1936 en Espagne (fr) Suqel
Igber seg
1936 Mondragón massacre (en) Suqel

Amgaru aɣarim n Spenyul d amgaru i deg nnuɣen wid yebɣan ad rren Spenyul d tigduda d wid yebɣan ad teqqim tgeldit si 1936 ɣer 1939.

Sakin, seg useggas-nni d asawen, d Franco ay yernan wid yebɣan tigduda u d netta ay yuɣalen d aqerru n leḥkem di Spenyul.

Di 1947, Franco yerra-d tageldit ɣer Spenyul, d acu kan, ula d yiwen ur yettalas ad yili d agellid ala kan ma yuɣal Franco ur yezmir ara ad yeḥkem neɣ yeɛzem ad yeǧǧ lehkem i ugellid.

Di tallit-nni akk n leḥkem-is, Spenyul tuɣal d tamurt i deg ttwagedlen (interdit) yikabaren isertiyen akk d tdukliwin, yernu ala kan d taspenyulit ay d tutlayt yesɛan aẓayer (statut) di tmurt-a. Imawlan n tutlayin nniḍen akk n Spenyul (tabaskit, takatalant, tagalisit, atg.) llan ttnaɣen akken zemren akken ad sɛun izerfan-nsen idelsanen.

Dɣa yiwet si tmiwa ay yenṭerren aṭas akk si lbaṭel n Franco d tama n Tmurt n Yibaskiyen i deg ay d-tennulfa terbaɛt timselleḥt n ETA, ay yebdan imenɣi i lmend n uzarug (indépendance) n Yibaskiyen. Franco yemmut di 1975, u temmut yid-s tallit-nni n lbaṭel ameqqran.

Seg wass-n d asawen, tennefsusi ccedda i deg llant ttidirent tutlayin timeddursa (minoritaires) di Spenyul, u ttunefken-asent akk yiẓuyar (statuts) di tmiwa i deg ay tent-ttmeslayen.

Tamselyut

[ẓreg | ẓreg aɣbalu]