Mixayel Aleksandrubicc Bakunin

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Mixayel Aleksandrubicc Bakunin
Tameddurt
Talalit Priamoukhino (fr) Suqel, 30 Mayyu 1814
Taɣlent Empire russe (fr) Suqel
Tutlayt tayemmat Tarusit
Lmut Bern, 1 Yulyu 1876
Ideg n uẓekka cimetière de Bremgarten (fr) Suqel
Tawacult
Baba-s Alexandre Bakhounine
Yemma-s Varvara Muravyova
Tissulya akked Antonia Kwiatkowska (fr) Suqel
Arraw-is
Atmaten-is d yissetma-s Tatiana Bakounina (fr) Suqel, Pavel Bakunin (en) Suqel, Alexander Bakunin (en) Suqel d Aleksey Bakunin (en) Suqel
Tawacult
Tawsit Bakounine (fr) Suqel
Tiɣri
Alma mater université Humboldt de Berlin (fr) Suqel
École d'artillerie Mikhaïlovski (fr) Suqel
(1829 - Yunyu 1834)
Tutlayin Tarusit
Amahil
Amahil afelsuf, amaru, asertay d anarchiste (fr) Suqel
Ideg n umahil Dresde (fr) Suqel
Important works Dieu et l’État (fr) Suqel
Catéchisme révolutionnaire (fr) Suqel
Étatisme et anarchie (fr) Suqel
Influenced by Ernst Theodor Amadeus Hoffmann (fr) Suqel, Alexandre Herzen (fr) Suqel, Nikolaï Ogarev (fr) Suqel, Pierre-Joseph Proudhon (fr) Suqel, Jean-Jacques Rousseau, Ludwig Feuerbach (fr) Suqel, Karl Marx, Georg Wilhelm Friedrich Hegel (fr) Suqel d Fyodor Dostoyevsky
Membership Association internationale des travailleurs (fr) Suqel
Amussu anarchisme (fr) Suqel
ticcufert
philosophie occidentale (fr) Suqel
Taseddart junker (fr) Suqel
Praporchtchik (fr) Suqel
Taflest
Asɣan ticcufert
Mixayel Aleksandrubicc Bakunin

Mixayel Aleksandrubicc Bakunin (s trusit Михаил Александрович Бакунин), imi qqaren tikwal Michel Bakounine, illul ass 30 di mayu 1814 di Primuxino, di tmurt n Rrus, imut ass amenzu di yulyu usseggass n 1876 di Bern, tamurt n Sswis d afilusuf awernaḍ (anarchiste). Acḥal d asseggas d Pierre-Joseph Proudhon illa-d d tala-s n tikta.

Ass-mi idder di Mosku d Saint-Petersburg illa issuqul-d imarayen ilamniyen am Hegel d Fichte ar trusit. Di 1842, yusa ar tmurt n Lalman u si imi iwweḍ imlal n ilmeẓyen inelmayen n tmurt n llalmen di Berlin. Syin, idda ar Fransa anda imlal d Proudhon d George Sand u issen-d daɣen imnejla n tmurt Polonya. Si Paris, iruḥ ar tmurt n Swiss anda izdaɣ kra iseggasen u anda ikki u igar tamawt ama s tiga am tikti d ṭaqa n imussuten inelmayen.

Ass-mi akka I illa izdeɣ di tmurt n Swiss, anabaḍ n tmurt-a ira a t-isqarqer ar tmurt-is, tamurt n Russ. Bakunin yugi. U tigin-a ines tessassa as-d tukwsa n wayen isɛa, ama d axxam ama d ayen nniḍen. Di 1848, di tuɣalin-ines ar Paris, yura kra n wawalen d imsarɣiyen mgal tamurt n Rrus u dgha anect-a iwwi yas-d tufɣa si tmurt n Fransa, ittwaqerqer-d seg-s.

Amussu agrawliw n 1848 ifka yas abrid s wayes ikcem ar gar kra n trebbuɛa ifetlen arway d tektiwin ɣef tugdut. Ikki deg umennuɣ n Dresde n 1849 u dinna dɣa I ittwarez, “taɣdemt” teddem fell-as tamgart, u ittwarez “ar laxart”. Fkan-t, neɣ rran-t, s ifassen ttwaqnen, I udabu n tmurt n Rrus, win izemmemen fell-as tawwurt n tazult u I t-yuznen, kra issegwassen s yin, ar lka n usemmar n Siberya deg useggas n 1855.

Deg useggas n 1861, deg yiwen n ttriḥ i s-fkan I kra n wussan irwel ar tmurt n Japon, d Iwunak Idduklen u tagara ar tmurt n Lingliz. S yin idder akw tudart-is di Turuft, ladɣa di tmurt n Sswis. Di 1869 issali yiwet n tdukli tasertant: Tadukli Tanemlayt n Tugdut. Maca ugin as I tdukli agi ines anekcum ar tmenzut n Tagraɣlant Inemahalen (Internationale des travailleurs), nnan as tadukli inek ulac deg-s tirrebbuɛa tigraɣlayin. Dɣa assegwass nni, tebḍa Tdukli ya u wid illan ttekkin akw deg-s ddan ar Tagraɣlant Inemahalen iman nsen, myal yiwen ansi I ikka.

Di 1870 isseker-d ahetrwel d ummennuɣ di Lyon, maca ur issaweḍ sani n kra. Maca xas ilul-d din immut din umenniɣ-a, izga, kra iseggasen s yin, d amedya di Tɣiwant n Paris. Karl Marx d Friedrich Engles ufan as anamek diɣen: tasnaraft n tigellel.

Deg useggas n 1872 Bakunin essufɣen-t seg ukabar amarksiẓri di temlilit n la Haye imi imgaraden di tamuɣli netta d Marx. Marx inna ilaq uwanek anemlay ar isseddun timsal ar tuksa uwanek s wadda, ma d Bakunin ur iwala ara I wacu awanek akken ad tili tuksa ...uwanek-a.

Xas akken Bakunin, si zik, ittwali di Marx tigzi ɣef sin iḍaren, maca yufa-t tikwal ittzuxu u imiren id-inna d akken abrid n Marks ar Tesnaraft ar yawwi wid iddan deg-s u ma s yis-s urǧin ad tili tegrawla tanemlayt. Bakunin iceḍ daɣen imi iwwet di Marks ɣef iẓuran-is udayen u Marks inna daɣen ɣef Bakunin belli ittargu deg iḍ deg ass u ɣef anect-a Bakunin inna-d : d tidett!

Iffeɣ Bakunin seg wannar umennuɣ di Luganu deg useggas n 1873 u immut di Bern ass n 1 di yunyu 1876. Issal-id u eǧǧa-d amussu agraɣlan awernaẓri. Tawernatt macci kan d arway, di tazwara d ameggel n tikta, d amennuɣ ɣef izerfan, d tugin n tesnaraft uwanak ɣef wudem n tugdut.

Asirem d tektiwin n Bakunin fɣent-ed deg udlis-is Ilu d Uwanek. Fell-as netta tura Madeleine Grawitz Bakunin di teẓririgin Calamin-Levy 2000.

Tamselyut[ẓreg | ẓreg aɣbalu]