Guy de Maupassant

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Guy de Maupassant
Tameddurt
Isem-is ummid Henry-René-Albert-Guy de Maupassant
Talalit Tourville-sur-Arques d Dieppe, 5 Ɣuct 1850
Taɣlent Fransa
Axxam-is Maison du 102 Quai de Seine à Sartrouville (fr) Suqel
Tutlayt tayemmat Tafransist
Lmut Passy, 6 Yulyu 1893
Ideg n uẓekka cimetière du Montparnasse (fr) Suqel
Tamentilt n tmekkest isragen igamanen (syphilis (fr) Suqel)
Tawacult
Baba-s Gustave de Maupassant
Tissulya akked aucune valeur
Tiɣri
Alma mater lycée Henri-IV (fr) Suqel
(1859 -
Institution ecclésiastique d'Yvetot (fr) Suqel
(1863 - Mayyu 1868)
lycée Pierre-Corneille (fr) Suqel
(1868 - 1869)
Tutlayin Tafransist
Iselmaden Gustave Flaubert (fr) Suqel
Amahil
Amahil nouvelliste (fr) Suqel, dramaturge (fr) Suqel, aneɣmas, aneggal, amaru d amedyaz
Important works Bel-Ami (fr) Suqel
Boule de suif (fr) Suqel
Prizes
Influenced by Honoré de Balzac (fr) Suqel d Émile Zola
Amussu réalisme (fr) Suqel
Surnames Joseph Prunier, Guy de Valmont d Maufrigneuse
Artistic movement ungal
Military service
Yennuɣ deg guerre franco-allemande de 1870 (fr) Suqel
IMDb nm0560943

Ilul Henry – René – Albert – Guy DE MAUPASSANT ass n 05 ɣuct 1850 di teɣremt n Miromesnil di Tourville-sur-Arques, ɣer tama n Dieppe, deg Ugafa n Fransa. Imawlan-is msebḍan mi yesɛa 12 n yiseggasen. Yesɛedda temẓi ines taseɛdit d yemma-s deg ugama n La Normandie, anda ixuleḍ at taddart uɣur i d-yessen tameddurt n yifellaḥen d yinsayen nsen.

Yekker-d ger lecḍuḍ d lberr, tesḥer-it tugna n waman. Mi meẓẓi, iteddu d yiṣeggaden ɣer ceṭṭ i tegmert, d ilemẓi inehher taflukt deg wasif n La Seine, yessikil deg Ugrakal.

Mi yekfa almud-is, ssawlen-as, yelsa d aɛsekri di tallit n umgaru ger Fransa d Lalman. Acḥal d tikelt i d-yebder tirmi-s n tallit-a di tullisin-is anda i d-isugen lfetna ; d lɛada taweḥcit, imenɣan ger yiɣerfan d tifrat n tkerkas ur nettwaqbal.

Mi yekfa wemgaru, yexdem deg Weɣlif n tegriwa (la marine), sakkin deg Welmud azayzan (publique) anda yettwali tudert tabiruqratit iɣef iqejjem di lehmum d lɛeqliyyat n yimdanen i yudes di tirawin-is tiseklanin. Ɣas akka, yeqqim d axeddam amedyan ; iquder iman-is, qudren-t yiɣellaten-is. 

Segmi d-tufrar tullist-is : Takurt n Tassemt (Boule de Suif), MAUPASSANT yebda tira deg yeɣmisen iɣer t-iwelleh Gustave Flaubert i yas-iseknen iɛewwajen n tsekla, yeḥbes seg uxeddim-is akken ad yidir d imserreḥ aḥrur. Bdan-as wuguren n tezmert. Imagraden i yettaru di tɣamsa, uɣalen-as d asluɣmu d tannant i t-yullen ɣef tira.

Di temrawt 1880-1890, yura setta wungalen : Une Vie deg 1883 ; Bel-Ami deg 1885 ;  Mont-Oriol deg 1887 ; Pierre et Jean deg 1887-1888 ; Fort comme la Mort deg 1889 ; Notre cœur deg 1890 akked 305 ger tullisin d tmucuha. 

Iweddeb-it waṭan n nnaqsa (névralgie) i yas-isewlellsen allen-is, yerna yesnulfa-yas-d amerɛun, ikemmel-as Syphilis, armi yuɣal yezzer di lweswas, yezga yettwali tamettant-is ; dɣa yeɛreḍ ad ineɣ iman-is weqbel ad t-tekcem tselbi d wekraf armi yemmut ass 06 Yulyu 1893. Yettwamḍel di tenḍelt n Montparnasse s tilin n yimeddukal-is, gar-asen Émile Zola.

Timmadit-is (personnalité)[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

MAUPASSANT, isebgen-d tidmi-s ; yebɣa ad yili d ilelli ibeɛden ɣef yikabaren isertanen, ibeɛden ɣef yiɣerbazen iseklanen d yiculen inuẓar (courants artistiques). Ɣas yettunebgat sɣur timetti tunnigt n tallit-is, iḥemmel agama, iḥemmel taywennit (solitude), iɣucc axaleḍ d wuḍan n zzhu n yinesbaɣuren. Yenna deg yiwet si tebṛatin-is :

Kra n wemdan yebɣan ad yeḥrez iman-is, ama d tilelli n tekti, taɣawsa, tudert, talsa akked umaḍal s tiṭ n umannay ilelli, ilaq-as ad yebɛed maḍi ɣef yenna-tenna. Ad yebɛed ɣef teflas d tesraḍ yettwawṛaten. Ad yebɛed ɣef uxaleḍ d wassaɣen n tmetti, ayen ?

Imi tuccḍa akked leḥmeq, neṭṭḍen amdan s zzerban bla ma ifaq ; ad yaɣ abrid nsen, ad yelḥu deg-s tikli-nsen, ad yettxemmim s ttxamim nsen.

Yenneɛtab seg yilem i yas-d-yezzin d wulac n tudert, MAUPASSANT, izdeɣ-it lweswas, hban-t wumran ; d ayen i yas-yekksen asirem n ḥellu. Yenna ɣef waya :

« Ẓriɣ gwriɣ-d iman-iw, sserhaben-iyi wuḍan iɣezfanen n tusaft.

Yettuneḥsab ɣur-s uḥulfu n teywennit d lmektub, di tedmi-s ur yumin tella leḥmala ger yemdanen ; wa ur ikeccem deg wul n wayeḍ, amsefhem gar-asen d awezɣi. Ayagi, yettban-d di tirawin-is s tmuɣli n layas alqayan ɣef tudert akked tmetti.

Taẓuri ines(art):[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

MAUPASSANT, yeɛǧeb-as aṭas Gustave Flaubert, ababat-is aseklan uɣur yelmed asekfel n tilawt s ttfaṣil, yeskad amaḍal i yaɣ-d-yezzin s tmeẓra-s, _ tucmitin d tucbiḥin _ yesɛa tamuɣli tuzzigt (spécifique) ɣef teẓrilawt (réalisme) akked teẓrigama (naturalisme), d win yettxemmimen s tekdit ɣef ugama ideg yettidir, ideg d-yekker, tid i wumi ur ifaq yiwen weqbel-is. Yella d amdan yettḥussun mačči d win yettḥulfun. Yeqqar :

« Ɣur-i  asugen asemmaḍ ilaw. Ḥemmleɣ ayen ẓerreɣ… ur sɛiɣ ara iman aḥulfan.’’

Taẓuri ines, tezdeɣ asugen ilaw n tɣawsa d tekli n wemdan akked tmetti. Ur yeḥbis ara deg usugen n yal amkan i yudef : agama d yinsayen n yimezdaɣ-is, timetti n Lpari d leɛceq ines, lgirra d lfejɛat-is…

Ma d isental-is i d-yettuɣalen s ṭaqqa deg wayen yura, ggten, gar-asen : Tayri d wassaɣen-is, igen d wemgaru, takdit d lexdeɛ, tigullelt d wayla, tamgerḍt d ttaṛ, tagmert d usgunfu, jjiḥ d tlawin, aman d yillel, tamettant d tselbi, atg. Maca, deg waya akk, MAUPASSANT, yemmug am unaẓur ; ur yebɣi ara ad aɣ-d-yesken tugna n tudert, maca ad aɣ-d-ifek tamuɣli-s lqayen yemmden, tin iqerben yettqerriben ɣer tilawt.

I wakken ad yaweḍ iswan-is, MAUPASSANT, iseqdec aɣanib asehlan d uweɛran. Tafyirt-is d tafessast tefses d leqniɛa n tudert n yidgan igellem. Maca, isental-is qqnen s initen d yinsayen n Fransa n tallit-is, ladɣa wid n temnaḍt n La Normandie, tikwal yuɛer, neɣ ahat d awezɣi ad yenfali wemdan ɣef tefses yellan akk di tutlayt-a s tutlayt-niḍen.

Ayen yura[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

  • 1850: Talalit n Guy De Maupassant di teɣremt Miromesnil ɣer tama n Dieppe.
  • 1860-1862: Amsefreq n yimawlan n Guy.
  • 1863-1868: D anelmad di tsuddut n yimrabḍen n tmezgida n Yvetot.
  • 1868: Guy, yekcem ɣer tesnawit n Rouen. Yemlal d Louis Bouilhet akked Gustave Flaubert.
  • 1869: Yewwi-d agerdas n baccalauréat di Caen.
  • 1870-1871: Yella deg yigen.
  • 1872: Yekcem s Aɣlif n Tegriwa.
  • 1875: Isuffeɣ-d Afus n Umeslux La Main  d’écorché, d tamacahut.
  • 1878: Yekcem s Aɣlif n Uselmed Azayzan.
  • 1880: Yessazreg Takurt n tassemt Boule de Suif akked yisefra. Ɣur-s uguren n tezmert, Yessakel ɣer la corse.
  • 1881: Axxam Tellier La maison Tellier, d amud-is amezwaru n tullisin. Yessakel ɣer Lezzayer. Yebɣa ad ineɣ iman-is segmi wlellsent wallen-is.
  • 1882: Tamsiwt Fifi Mademoiselle Fifi.
  • 1883: Tameddurt Une Vie’’, timucuha n Uɣbub Contes de la Bécasse. Talalit n mmi-s amenzu.
  • 1884: Asizreg n Tamsiwt Harriet Mademoiselle Harriet ; Tiyessetmatin Rondoli Les sœurs Rondoli ; I Yiṭij Au Soleil, d aɣmis ; Tiziri Claire de Lune; talalit n yelli-s.
  • 1885: Timucuha n wass akked yiḍ Contes du jour et de la nuit ; Bel-Ami. Yessakel daɣen ɣer la Corse.
  • 1886: Mass Parent Monsieur Parent; Tasegdalt Tamecṭuḥt La Petite Roque; Mont-Oriol (ungal s yeḥricen). Yessakel ɣer tmurt n Legliz.
  • 1887: Le Horla ; ungal Pierre et Jean. Talalit n yelli-s tis-snat.
  • 1888: Amgud n Ujeǧǧig n Massa Husson ‘‘Le Rosier de Madame Husson’’, Ɣef Waman ‘‘Sur l’Eau ; d iɣmisen n usikel.
  • 1889: Afus azelmaḍ La Main gauche ; ungal Tuɛer am tmettant Fort comme la Mort.
  • 1890: Ul nneɣ Notre cœur; Tameddurt taglawant La Vie errante; Tafulki tarumɛint L’Inutile Beauté.
  • 1891: Yeɣli d amuḍin.
  • 1892: Yebɣa ad ineɣ iman-is.
  • 1893: Talwit n twacult La paix du ménage, d tamezgunt ; Tamettant-is ass n 16 Yulyu.
  • 1945: Tamezgunt tawdiɛt (posthume) Ɣer yifer n ujeǧǧig, axxam aṭurki À la feuille de rose, maison turque, yura-tt deg useggas 1875.