Amgaru aɣarim n Spenyul

Tugna:Terualsiege.jpg

Amgaru aɣarim n Spenyul d amgaru i deg nnuɣen wid yebɣan ad rren Spenyul d tigduda d wid yebɣan ad teqqim tgeldit si 1936 ɣer 1939.

Sakin, seg useggas-nni d asawen, d Franco ay yernan wid yebɣan tigduda u d netta ay yuɣalen d aqerru n leḥkem di Spenyul.

Di 1947, Franco yerra-d tageldit (monarchie) ɣer Spenyul, d acu kan, ula d yiwen ur yettalas ad yili d agellid ala kan ma yuɣal Franco ur yezmir ara ad yeḥkem neɣ yeɛzem ad yeǧǧ lehkem i ugellid.

Di tallit-nni akk n leḥkem-is, Spenyul tuɣal d tamurt i deg ttwagedlen (interdit) yikabaren isertiyen akk d tdukliwin, yernu ala kan d taspenyulit ay d tutlayt yesɛan aẓayer (statut) di tmurt-a. Imawlan n tutlayin nniḍen akk n Spenyul (tabaskit, takatalant, tagalisit, atg.) llan ttnaɣen akken zemren akken ad sɛun izerfan-nsen idelsanen.

Dɣa yiwet si tmiwa ay yenṭerren aṭas akk si lbaṭel n Franco d tama n Tmurt n Yibaskiyen i deg ay d-tennulfa terbaɛt timselleḥt n ETA, ay yebdan imenɣi i lmend n uzarug (indépendance) n Yibaskiyen. Franco yemmut di 1975, u temmut yid-s tallit-nni n lbaṭel ameqqran.

Seg wass-n d asawen, tennefsusi ccedda i deg llant ttidirent tutlayin timeddursa (minoritaires) di Spenyul, u ttunefken-asent akk yiẓuyar (statuts) di tmiwa i deg ay tent-ttmeslayen.

Tamselyut

• imedyazen sɣur Omar Mouffok