Ccix Nureddin

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
(Yettusmimeḍ seg Ccix Nuredin)
Ccix Nureddin
Tameddurt
Talalit Larebɛa Nat Yiraten, 1918
Taɣlent Lezzayer
Lmut Lezzayer, 16 Ɣuct 1999
Tiɣri
Tutlayin Taɛrabt
Amahil
Amahil asegbar, acennay d amedyaz
Dduzan n lmusiqa taɣect
IMDb nm1436790

Ccix Nurdin, isem-is n tidett, Nuredin Mezyan, d agerruj n yedles aqbayli : d amedyaz, d acennay, d asegbar yerna d aɣeyyaḍ (musicien). Ilul deg 1918 di taddert n ugemmun di Laṛebɛa n At Yiraten. D mmi-s n Si Muḥend Taḥar Ugemmun, illan d aselmad di taddart-is, deg uɣerbaz n Sidi Abderaḥman. Yemmut deg 1999, yeǧǧad deffir-es timaḍ (d 100-yat) n yezlan, isefra akk d tuɣac. Afares-is (sa production) yebda-t zdat (uqbel n) trad n umḍal amezwaru.

Tuddert n Ccix Nurdin[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Alamma d 16 iseggasen, Ccix Nuredin yettruḥu s aɣerbaz n Leqran. Deg 1935 ikcem ar tɣiwant n Lezzayer tamanaɣt i deg yezdeɣ gma-s i ɣer yella. Illa a 'iserbay' deg waṭas n leqhawi d iseččayen. Illa yesɛa yiwen useččay amecṭuḥ 'gargote' di 'Port-Saïd (square Bresson)'. Asegwas umbaɛd (1936), illa a yttɣenni mi isirid leḥwal, dɣa anemhal n 'Pathé Marconi' Mas 'Finkel' izedɣen ur ibɛad ara i syin, i slay-as i ṣut-is. Inna yas ma yebɣa ad isekles deg uxxam uzawan n 'Pathé Marconi', ansuf yis-ek. Imiren, i sufɣed i tikkelt tamezwarut tuɣac ines i yettwasnen 'Anef-iyi ad ruɣ', ak d 'A xali xali'.

Sin issegwasen mbaɛd (1938), isekles aḍebsi amezwaru ines, anda llant azal n 12 n tezlatin. Gar-asent: 'Alu Tsisiti', 'Yelli-s n tmurt', 'Anef-iyi ad ruɣ', 'A xali xali', atg. Ur iɛeṭer ara armi id isbed ayen umi neqqar 'orchestre' aɣerfan aqbayli amezwaru, netta d : Namus, Sidaḥ, Aḥmed Meǧul, Ḥaǧ Menwar. D nitni iǧan i waṭas n izuren ad ufraren, am: Kamal Ḥemadi, Yusef Abǧawi, Racid Mezyan, atg.

Deg 1960, yura yiwen n wedlis umi isemma 'Un Algérien raconte' ar Tizrigin 'Seuil'. Deg 1998, Amyaru aqbayli Yusef Nasib yerra yas tajmilt di yiwen n wedlis s wazal-is anda id yeḥka tameddurt-is u yura-d ugar n 200 isefra ines. Adlis-agi ifeɣ-d ar Tizrigin 'El-Ouns', isem-is 'Ccix Nuredin: Aẓruf, Amedyaz, Acenay', neɣ s tefranṣiṣt : 'Cheikh Noureddine, comédien, poète, chanteur'.

Talalit n Rradyu n teqbaylit[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Deg 1938, Ccix Nuredin d yiwen seg wid yellan deffir n tlalit n Rradyu n teqbaylit i yellan di 'rue du Dr Saâdane (ex-Berthèzene)'. Tuɣal tin umi neqqar tura Amaṭṭaf wis 2 n Rradyu taɣelnayt n Lezzayer. Illa ixeddem degs aṭas umezgun, rwayat 'sketč', akw d tuɣac d tedwilin. Rradyu aggi, tella d tin ansi i d-tefɣent tinazurin timuqranin, am : Lla Zina, Lla Yamina, Nna Crifa, Ǧamila, atg.

Ccix Nuredin isekles ugar n 500 tezlatin. Illa iḥemmel azawan aɣerfan neɣ ayen umi neqqar 'Caɛbi'. Dɣa d netta i yuran unazur n 'Caɛbi' Ḥaǧ Mrizeq, taɣuct i yettwasnen imiren i lmend tarbaɛt n takurt uḍar: 'Lmuludeyya n Lezzayer'. Illa imsuder (coyoyer) netta d inazuren imuqranen am : Ccix Lɛenqa, Ameqqran Agawa, d Sadeq Abǧawi, atg. Axedmen yak tuɣac i Rradyu n Teqbaylit i waken attidir. Daɣen Ccix Nuredin ixedem aṭas n tcequfin umezgun i Rradyu n Teqbaylit, anda itturar-d acḥal iseggasen tamtilt n yiwet n ṭmeṭṭut “Xalti Aduda”, zdat inazuren wiyaḍ am: Muḥemmed Ḥilmi, Amar U Yaɛqub, Saɛid Zanun, Ɛli Ɛebdun, Saɛid Ḥilmi, Aḥmed Aymen, atg.

Daɣen Ccix Nurdin akw d Lla Lǧida Tamuqrant, i yeccnan abrid amezwaru deg yidles aqbayli jmiɛ, argaz akw tmettut. Snulfand "le duo mixte", di teqbaylit s tezlitt umi seman : Serḥɣa-s i bu laɛyun

Ccix Nuredin ixdem daɣen aṭas n tedwilin i rradyu n teqbaylit. Gar-asent id yeffɣen deg 1956, illan ilmend icennayen deg webrid ulemed neɣ 'Chanteurs amateurs'. Dɣa d nnuba yagi i yuɣalen ar zdat tettwasen s yisem : Icennayen n uzekka.

Ccix Nuredin d Sinima[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Ccix Nuredin illa daɣen d asegbar muqren n Sinima. Amseḍru isura n Sinima i yettwasnen: Muḥemmed Lexḍar Ḥamina, iḥemel-it nezzeh. Dɣa ifek yas tamtilt deg usaru: 'Chronique des années de braise' ig bwin yiwen n warraz di 'Cannes' deg 1975. Di 1983, ifek yas daɣen tamtilt deg usaru : Tugna Tannegarut (La dernière image).

Ger isura wiyaḍ anda isɛa tamtilt, d wigi:

Les hors-la-loi n Tufik Fares deg 1968,
Patrouille à l’est n Amar Laskri deg 1970,
Tahia ya Didou n Muḥemmed Zinet deg 1973.
Elise ou la vraie vie n 'Michel Drach' deg 1974, akw d 'Marie-José Nat' d Muḥemmed Cwix
El Chebka n Ɣwati Bendeduc deg 1976,
Chant d’automne n Mezyan Yala deg 1982, akw d Rwiced d Ḥasan Lḥasani.

Llan daɣen sin isura 'Les Enfants de Novembre' d 'les Chevaux du soleil' i yettwaxedmen di tmurt n Spenyul akwed tnaẓurt n cnna taqbaylit Ḥnifa. Asaru-yagi n 'les Chevaux du soleil' iḥekku-d tudert n 'Lmuqrani', ar tura ur d yurar ara di Lezzayer.

Timlilit d Sliman Ɛazem[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Deg 1972 Ccix Nuredin yunag ar Paris di Fransa, anda yemlal d unazur Sliman Ɛazem, u bdan amecwar n ccna di sin d acḥal iseggasen. Skelsen azal n 96 n tezlatin, gar-asent tid n teḍṣa d necraḥa. Dɣa d anecta iǧan deg 1981 Ccix Nuredin megdul seg umuɣ/amulas n warazen ilmend n wid iqedcen i yedles azzayri. Tagi d yiwet ger tuɣac icnan di sin : Ccix Nuredin d Sliman Ɛazem.

Walit daɣen[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Tamselyut[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

  • http://www.imdb.com/
  • Encyclopédie berbère
  • Yousef Nacib, Cheikh Noureddine, comédien, poète, chanteur, Édition El-Ouns, 1998
  • Tasemlilt tamezwarut (Synthèse initiale) sɣur Racid Begnan