Ccix Nureddin

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Ccix Nureddin
Tameddurt
Talalit Larebɛa Nat Yiraten, 1918
Taɣlent Lezzayer
Lmut Lezzayer, 16 Ɣuct 1999
Tiɣri
Tutlayin Taɛrabt
Amahil
Amahil asegbar, acennay d amedyaz
Dduzan n lmusiqa taɣect
IMDb nm1436790

Ccix Nurdin, isem-is n tidett, Nuredin Mezyan, d agerruj n yedles aqbayli : d amedyaz, d acennay, d asegbar yerna d aɣeyyaḍ (musicien). Ilul deg 1918 di taddert n ugemmun di Laṛebɛa n At Yiraten. D mmi-s n Si Muḥend Taḥar Ugemmun, illan d aselmad di taddart-is, deg uɣerbaz n Sidi Abderaḥman. Yemmut deg 1999, yeǧǧad deffir-es timaḍ (d 100-yat) n yezlan, isefra akk d tuɣac. Afares-is (sa production) yebda-t zdat (uqbel n) trad n umḍal amezwaru.

Tuddert n Ccix Nurdin[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Alamma d 16 iseggasen, Ccix Nuredin yettruḥu s aɣerbaz n Leqran. Deg 1935 ikcem ar tɣiwant n Lezzayer tamanaɣt i deg yezdeɣ gma-s i ɣer yella. Illa a 'iserbay' deg waṭas n leqhawi d iseččayen. Illa yesɛa yiwen useččay amecṭuḥ 'gargote' di 'Port-Saïd (square Bresson)'. Asegwas umbaɛd (1936), illa a yttɣenni mi isirid leḥwal, dɣa anemhal n 'Pathé Marconi' Mas 'Finkel' izedɣen ur ibɛad ara i syin, i slay-as i ṣut-is. Inna yas ma yebɣa ad isekles deg uxxam uzawan n 'Pathé Marconi', ansuf yis-ek. Imiren, i sufɣed i tikkelt tamezwarut tuɣac ines i yettwasnen 'Anef-iyi ad ruɣ', ak d 'A xali xali'.

Sin issegwasen mbaɛd (1938), isekles aḍebsi amezwaru ines, anda llant azal n 12 n tezlatin. Gar-asent: 'Alu Tsisiti', 'Yelli-s n tmurt', 'Anef-iyi ad ruɣ', 'A xali xali', atg. Ur iɛeṭer ara armi id isbed ayen umi neqqar 'orchestre' aɣerfan aqbayli amezwaru, netta d : Namus, Sidaḥ, Aḥmed Meǧul, Ḥaǧ Menwar. D nitni iǧan i waṭas n izuren ad ufraren, am: Kamal Ḥemadi, Yusef Abǧawi, Racid Mezyan, atg.

Deg 1960, yura yiwen n wedlis umi isemma 'Un Algérien raconte' ar Tizrigin 'Seuil'. Deg 1998, Amyaru aqbayli Yusef Nasib yerra yas tajmilt di yiwen n wedlis s wazal-is anda id yeḥka tameddurt-is u yura-d ugar n 200 isefra ines. Adlis-agi ifeɣ-d ar Tizrigin 'El-Ouns', isem-is 'Ccix Nuredin: Aẓruf, Amedyaz, Acenay', neɣ s tefranṣiṣt : 'Cheikh Noureddine, comédien, poète, chanteur'.

Talalit n Rradyu n teqbaylit[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Deg 1938, Ccix Nuredin d yiwen seg wid yellan deffir n tlalit n Rradyu n teqbaylit i yellan di 'rue du Dr Saâdane (ex-Berthèzene)'. Tuɣal tin umi neqqar tura Amaṭṭaf wis 2 n Rradyu taɣelnayt n Lezzayer. Illa ixeddem degs aṭas umezgun, rwayat 'sketč', akw d tuɣac d tedwilin. Rradyu aggi, tella d tin ansi i d-tefɣent tinazurin timuqranin, am : Lla Zina, Lla Yamina, Nna Crifa, Ǧamila, atg.

Ccix Nuredin isekles ugar n 500 tezlatin. Illa iḥemmel azawan aɣerfan neɣ ayen umi neqqar 'Caɛbi'. Dɣa d netta i yuran unazur n 'Caɛbi' Ḥaǧ Mrizeq, taɣuct i yettwasnen imiren i lmend tarbaɛt n takurt uḍar: 'Lmuludeyya n Lezzayer'. Illa imsuder (coyoyer) netta d inazuren imuqranen am : Ccix Lɛenqa, Ameqqran Agawa, d Sadeq Abǧawi, atg. Axedmen yak tuɣac i Rradyu n Teqbaylit i waken attidir. Daɣen Ccix Nuredin ixedem aṭas n tcequfin umezgun i Rradyu n Teqbaylit, anda itturar-d acḥal iseggasen tamtilt n yiwet n ṭmeṭṭut “Xalti Aduda”, zdat inazuren wiyaḍ am: Muḥemmed Ḥilmi, Amar U Yaɛqub, Saɛid Zanun, Ɛli Ɛebdun, Saɛid Ḥilmi, Aḥmed Aymen, atg.

Daɣen Ccix Nurdin akw d Lla Lǧida Tamuqrant, i yeccnan abrid amezwaru deg yidles aqbayli jmiɛ, argaz akw tmettut. Snulfand "le duo mixte", di teqbaylit s tezlitt umi seman : Serḥɣa-s i bu laɛyun

Ccix Nuredin ixdem daɣen aṭas n tedwilin i rradyu n teqbaylit. Gar-asent id yeffɣen deg 1956, illan ilmend icennayen deg webrid ulemed neɣ 'Chanteurs amateurs'. Dɣa d nnuba yagi i yuɣalen ar zdat tettwasen s yisem : Icennayen n uzekka.

Ccix Nuredin d Sinima[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Ccix Nuredin illa daɣen d asegbar muqren n Sinima. Amseḍru isura n Sinima i yettwasnen: Muḥemmed Lexḍar Ḥamina, iḥemel-it nezzeh. Dɣa ifek yas tamtilt deg usaru: 'Chronique des années de braise' ig bwin yiwen n warraz di 'Cannes' deg 1975. Di 1983, ifek yas daɣen tamtilt deg usaru : Tugna Tannegarut (La dernière image).

Ger isura wiyaḍ anda isɛa tamtilt, d wigi:

Les hors-la-loi n Tufik Fares deg 1968,
Patrouille à l’est n Amar Laskri deg 1970,
Tahia ya Didou n Muḥemmed Zinet deg 1973.
Elise ou la vraie vie n 'Michel Drach' deg 1974, akw d 'Marie-José Nat' d Muḥemmed Cwix
El Chebka n Ɣwati Bendeduc deg 1976,
Chant d’automne n Mezyan Yala deg 1982, akw d Rwiced d Ḥasan Lḥasani.

Llan daɣen sin isura 'Les Enfants de Novembre' d 'les Chevaux du soleil' i yettwaxedmen di tmurt n Spenyul akwed tnaẓurt n cnna taqbaylit Ḥnifa. Asaru-yagi n 'les Chevaux du soleil' iḥekku-d tudert n 'Lmuqrani', ar tura ur d yurar ara di Lezzayer.

Timlilit d Sliman Ɛazem[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Deg 1972 Ccix Nuredin yunag ar Paris di Fransa, anda yemlal d unazur Sliman Ɛazem, u bdan amecwar n ccna di sin d acḥal iseggasen. Skelsen azal n 96 n tezlatin, gar-asent tid n teḍṣa d necraḥa. Dɣa d anecta iǧan deg 1981 Ccix Nuredin megdul seg umuɣ/amulas n warazen ilmend n wid iqedcen i yedles azzayri. Tagi d yiwet ger tuɣac icnan di sin : Ccix Nuredin d Sliman Ɛazem.

Walit daɣen[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Tamselyut[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

  • http://www.imdb.com/
  • Encyclopédie berbère
  • Yousef Nacib, Cheikh Noureddine, comédien, poète, chanteur, Édition El-Ouns, 1998
  • Tasemlilt tamezwarut (Synthèse initiale) sɣur Racid Begnan